Dünya’nın Şekli ve Sonuçları Detaylı Konu Anlatımı

Ders Sarayının sizler için hazırladığı Dünya’nın Şekli Ve Sonuçları Detaylı Konu Anlatımı yazımıza hoş geldiniz. Dünya’nın Şekli Ve Sonuçları Detaylı Konu Anlatımı yazımız Dünya’nın Şekli Ve Sonuçları ile ilgili kapsamlı bilgi vermektedir.

Bu konuyu daha iyi kavrayabilmek için öncesinde Harita ve Kroki Nedir? Harita Elemanları Nelerdir?, Haritalarda Yeryüzü Şekillerinin Gösterilme Yöntemleri, Yeryüzü Şekillerinin İzohipslerle Gösterilmesi ve Profil Çıkarma ve Haritalarda Uzunluk Ve Alan Hesaplaması Konu Anlatımı yazılarını okumanızı tavsiye ederiz. Sitemizdeki diğer bütün Coğrafya konu anlatımı yazılarına buradan ulaşabilirsiniz. Keyifli okumalar. Haydi başlayalım.

Dünya’nın Şekli Ve Sonuçları
Detaylı Konu Anlatımı

Dünya’nın şekli küre olmayıp kutuplardan basık Ekvator’dan şişkin bir şekle sahiptir. Dünya’nın kendine özgü bu şekline geoit adı verilir. (Ancak yaygın olarak Dünya’nın şekli yuvarlak veya küre biçiminde kabul edilmektedir.)

BİLGİ: Dünya bu şekle ekseni etrafında dönerken oluşan merkezkaç kuvveti sonucu ulaşmıştır.  Dünya’nın şekli ve sonuçları ele alınırken “küresel” şeklin sonuçları ve “geoit” şeklin sonuçları olarak incelenir. Dünyanın küresel şekli; dünyanın tam bir daire olarak kabul edilmesidir. Yani basıklık ve şişkinliğin görmezden gelinmesidir.

DÜNYANIN GEOİT ŞEKLİNİN SONUÇLARI

• Ekvator’un uzunluğunun tam bir meridyen dairesinin (iki meridyen yayının birleşmesi) uzunluğundan 67 km daha fazla olmasıdır.
• Kutuplar yarıçapı ekvator yarıçapından daha fazladır.
• Ekvatordan kutuplara doğru gidildikçe yerçekimi artar.
• DÜNYA’NIN KÜRESEL ŞEKLİNİN SONUÇLARI

Dünyanın küresel şekline bağlı olarak  Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe;Güneş ışınlarının geliş açısı küçülür. Buna bağlı olarak;

• Sıcaklık azalır.
• Gölge boyları uzar.

• İklim özellikleri değişir.
• Bitki örtüsü özellikleri değişir. Bitki örtüsü kuşaklar (geniş, karışık, iğne yapraklılar) oluşturur.

• Deniz ve okyanuslardaki buharlaşma oranı azalır.

• Deniz ve okyanuslardaki tuzluluk oranı azalır.
• Kalıcı kar sınırı alçalır yani deniz seviyesine yaklaşır.

• Yerleşme üst sınırı alçalır.

• Orman üst sınırı alçalır.
• Tarım üst sınırı alçalır.

• Güneş ışınlarının atmosferde kat ettikleri yol Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe artar. Bu nedenden dolayı Güneş ışınlarının atmosfer tarafından tutulma oranı Ekvator’dan kutuplara doğru artar.

Dünya’nın çizgisel hızı (ekseni etrafındaki dönüş hızı) Ekvator’dan kutuplara doğru azalır. Bu hız Ekvator üzerindeki noktalarda saatte 1670 km iken kutup noktalarında sıfırdır. Kutup noktalarında Dünya’nın dönmediği kabul edilir.

Dünya’nın yarısı aydınlık iken yarısı karanlık olur.

DÜNYANIN GEOİT ŞEKLİNİN SONUÇLARI ŞÖYLE DEVAM EDER

Güneş’in doğuş (tan) ve batış (gurup) süresi Ekvator’dan kutuplara doğru gidildikçe artar.

• Meridyen yaylarının uzunluğu birbirine eşittir.
• Ardışık iki meridyen arasındaki kuş uçuşu mesafe (uzaklık) Ekvator’dan kutuplara doğru azalır.

Paralellerin çevre uzunlukları Ekvator’dan kutuplara doğru azalır. Dünya’nın küresel şeklinden dolayı, çizebileceğimiz en uzun çember Ekvator ‘dur. Paralellerin uzunlukları Ekvator’dan kutuplara doğru azalarak kutuplarda nokta şeklini alırlar ve bu paralellere de kutup noktaları adı verilir.

• Kutup Yıldızı’nın (Polaris) ufuk düzlemi üzerindeki görünüm açısı Ekvator’dan Kuzey kutup noktasına doğru gidildikçe düzenli olarak artar. Kutup Yıldızı ufuk düzlemi üzerinde kaç derecelik açı ile görülüyorsa o açı değeri Ekvator’a enlem derecesi olarak uzaklığı ifade eder.

• Termik kökenli basınç kuşakları oluşur. Sıcaklığa yani havanın ısınma ve soğumasına bağlı oluşan basınçlara termik kökenli basınç denir.

• Yerden yükseldikçe görüş alanı genişler.

• Dünya’nın küresel şeklinden dolayı harita çizimlerinde bozulmalar olur. Hata payları vardır. Bozulmalar kutuplara doğru artar.

BİLGİ: Macellan Dünya’nın yuvarlak bir şekle sahip olduğu düşüncesiyle yola çıkarak Dünya’nın çevresini dolaşan ilk denizcidir.

UYARI: Dünya’nın şekli ve sonuçları başlığında ele aldığımız dünyanın şekline ait sonuçlar, aynı zamanda enlem etkisi ile de açıklanabilir. Yani enlemin sonuçlarıdır.

• Konuyu MEB-EBA üzerinden araştırmak için tıklayın.