Halk Hikayeleri Kapsamlı Konu Anlatımı

Halk Hikayeleri Kapsamlı Konu Anlatımı yazımıza hoş geldiniz. Bu konu AYT sınavında çıkabilecek önemli konulardan birisi olduğundan, konu kapsamlı bir şekilde anlatılmıştır.

Halk Hikayeleri Kapsamlı Konu Anlatımı yazımızı okumadan önce yine AYT sınavının önemli konularından biri olan Destan Kapsamlı Konu Anlatımı yazımızı okumanızı tavsiye ederiz.

Halk Hikayeleri

     Halk hikayeleri, 16. yy’dan itibaren görülmeye başlanan, gerçek ya da gerçeğe yakın olayların anlatıldığı anonim eserlerdir. Halk hikayelerinde genellikle savaş,kahramanlık,aşk ve konuları ele alınmıştır.

     Halk hikayelerinin oluşmasında kuşkusuz destanlar önemli rol oynamıştır.En eski anlatım geleneğimiz olan destanın yerini halk hikayeleri almıştır.Halk hikayeleri günümüzdeki hikayelerin oluşmasında yani destanla modern hikaye arasında köprü görevi görmüştür.

    Destandan halk hikayeciliğini geçiş dönemi eseri olan Dede Korkud hikayeleri halk hikayesinin bazı özelliklerini gösteren ilk eserdir.

Halk Hikâyelerinin Genel Özellikleri

• Aşk, sevgi ve kahramanlık, yiğitlik gibi konular ele alınır.
• Ortaya çıktıkları dönemin sosyal, siyasal ve kültürel özelliklerini halk hikayelerinde görebiliriz..
• Nazım-nesir karışık bir şekilde anlatılır. Hikayenin anlatıldığı yani olayların anlatıldığı yerler nesir;  diyalogların yer aldığı bölümler ise nazım olarak aktarılmıştır.
• Olaylar halkın anlayacağı, sade ve anlaşılır bir dille yazılmıştır.
• Anlatmaya ve olaya dayanan sanatsal metinler arasında yer almaktadır..
• Âşıklar, olayları saz eşliğinde taklitler yaparak anlatırlar.Genellikle anlatıcı meddah olur.
• Anonim eserlerdir.
• Kişiler ve olaylar gerçeğe yakındır; olağanüstülükler oldukça azdır.
• Nesilden nesile aktarılarak günümüze kadar gelmiştir..
• Masallarda olduğu gibi kalıplaşmış(formel) ifadeler vardır.
• Çoğu halk hikayesinde olaylar ilahi bakış açısıyla anlatılır.
• Halk hikâyesinin içinde farklı anlatı türleri de görülebilir. Örneğin, halk hikayelerinde masal, efsane, fıkra, dua, deyim, atasözü, bilmece vb. türlerine yer verilebilir.
• Genellikle mutlu bir sonla biter.
• Halk hikayeleri milli özellikler taşımaktadır.
• Kahramanların yaptığı dua ve beddualar mutlaka kabul edilir. Kahramanın en büyük yardımcısı Hz. Hızır, daha sonra da attır.

      Halk hikayelerinde kahramanlar genellikle dört şekilde âşık olur:

• Bade içme,
• Resme bakarak âşık olma,
• İlk görüşte âşık olma,
• Aynı evde büyüyen kahramanlar kardeş olmadıklarını öğrenince.

Konularına Göre Halk Hikâyeleri

Aşk hikâyeleri

Toplum hafızasında uzun süre varlığını koruyan aşkların hikâyeleştirildiği aşk temalı halk hikâyeleridir. Çoğunun biçimi ve kurgusu aynıdır. Kahramanlar, olağanüstü özelliklerle dünyaya gelir. Zenginlik, fakirlik, soylu, köylü gibi ayrımlar nedeniyle kavuşamazlar. Bu hikâyelere Elif ile Mahmut, Derdiyok ile Zülfü-siyah, Âşık Garip, Kerem ile Aslı, Arzu ile Kanber, Tahir ile Zühre, Ercişli Emrah ile Selvihan vb. örnek verilebilir.

Kahramanlık hikâyeleri

 Tarihe mal olmuş kahramanların ön planda olduğu halk hikâyeleridir. Bu hikayelerde özellikle Anadolu coğrafyasında Bizans ve yabancı diğer milletler ile yapılın mücadeleler anlatılır. Kahraman ait olduğu millet için savaşır ve savaşı kazanır. Bu şekilde topraklarını ve insanını düşman elinden kurtarır. Bu hikâyelere Danişmentname Köroğlu, Kirmanşah ve Battalname örnek olarak verilebilir.

Destanî halk hikâyeleri

 İçinde destansı  özellikler barındıran halk hikâyeleridir. Bu hikâyelere Dede Korkut Hikâyeleri ve Köroğlu Hikâyesi örnek gösterilebilir.

Halk Hikayelerinin Bölümleri

Fasıl

Anlatıcının hikayeye geçmeden önce dinleyiciyi anlatılacak olaylara hazırlamak,ustalığını göstermek için birtakım şiirler, türküler okuduğu, tekerlemeler söylediği bölümdür.

Döşeme

Manzum ve mensur cümlelerden oluşur. Anlatıcı, bu bölümde kahramanları ve kahramanların ailelerini ve olay mekanlarını tanıtır. Aynı zamanda hikayenin hangi zamanda geçtiğinden bahseder.

Asıl Konu

• Hikayede olayların geçtiği bölümdür.Aşk hikayelerinde aşığın çektiği sıkıntılar, kahramanlık hikayelerinde kahramanın çektiği sıkıntılar anlatılır. Genellikle kahramanın öncesinden başlanır.Kahraman dünyaya olağanüstü bir şekilde gelir. Kahramanın ailesinin çocuğu olmaz,bunun üzerine hızır gelir ve bir elma verir ve kahramanın annesi hamile kalır ve kahramanımız dünyaya gelir.

Sonuç Dua

• Bu bölümde hikaye ya mutlu ya da mutsuz biter. Çoğunlukla aşk hikayelerinde aşıklar birbirine kavuşamaz. Birbirlerine kavuşma  ahirettedir. Halk hikayelerinde sadece Aşık Garip mutlu sonla biter. Hikaye mutlu bitiyorsa “Duvak Kapama” denilen bir muhammes türkü söylenir.

 Efsane

Hikayelerin sonunda  hikayeden bağımsız olaylar anlatılır. Bunlar kavuşmanın öteki dünyada olduğunu anlatmaya yöneliktir. Efsanelerde sevgililerin mezarlarında iki gül biter bu güller kutsal günlerde birbirine sarılır veya mezar çevresinde iki kavak ağacı büyür; bu ağaçlara iki kuş konar ve ötüşürler.

Halk Hikâyelerinin Kaynakları

• Türk, Arap ve İran-Hint kaynaklı olmak üzere üç grupta toplanır:
• Türk kaynaklı hikâyeler: Dede Korkut Hikâyeleri, Kerem ile Aslı, Âşık Garip, Emrah ile Selvihah, Köroğlu Hikayesi…
• Arap kaynaklı hikâyeler: Yusuf ü Züleyha, Leyla ile Mecnun,Hz Ali Cenkleri,Ebu Müslim Cenkleri…
• Hint-İran kaynaklı hikâyeler: Ferhat ile Şirin, Kelile ve Dimne, Şehname’den Alınan Çeşitli Kıssalar.

Halk Hikayeleri ile Destan Arasındaki Farklar

• Destanlar manzum yani şiir şeklinde söylenirken halk hikayeleri nazım-nesir karışık bir şekilde anlatılır.
• Destanda olağanüstü özellikler ağır basarken halk hikayeleri gerçeğe daha yakındır.
• Destan kahramanları yaşamış kişilerden oluşurken halk hikayelerindeki kişiler hayali olabilir.
• Halk hikayeleri destanların devamı niteliğindedir. Destanlar yerini halk hikayesine bırakmıştır.
• Destanlarda doğa tasvirleri azken,Halk hikayelerinde doğa tasvirleri fazladır.
• Destanlarda düşmanlar genellikle kendi toplumundayken, halk hikayelerinde düşmanlar farklı toplumlardadır.
• Destanlarda başkişi soylu kişilerken, halk hikâyelerinde başkişi tüccarlar, zanaatkârlar, halktan kişiler veya din adamlarıdır.

Destanla Halk Hikâyesi Arasındaki Benzerlikler

• Halk hikâyeleri de destanlar gibi âşıklar (ozanlar) tarafından saz eşliğinde anlatılır.   
•    Destanlar gibi, halk hikâyelerinin oluşumu da çoğu zaman geçmiş bir olaya, yaşamış bir kişinin hayatına bağlıdır.
•    Her ikisinde de manzum kısımlar vardır.Destan baştan sona manzumla yazılır. Halk hikayelerinde konuşma bölümleri manzumla yazılır.
•    Halk Hikayelerinde de destanda olduğu gibi olağanüstü özellikler vardır.

Halk Hikayeleri Kapsamlı Konu Anlatımı yazımız burada sona ermiştir. Halk Hikayeleri konusu ile ilgili ek çalışmalar yapmak için burayı ziyaret edebilirsiniz. Halk Hikayeleri Kapsamlı Konu Anlatımı yazımıza çevrimdışı olarak da ulaşabilmek ve internet olmadığında da konu ile ilgili çalışma yapabilmek için yazımızı buradan indirebilirsiniz.