Sıfat ve Sıfat Tamlaması Konu Anlatımı
Ders Sarayının sizler için hazırlamış olduğu bu yazıda Sıfat ve Sıfat Tamlaması, Sıfatlarda Yapı konu anlatımı yazısına hoş geldiniz.Sıfat ve Sıfat Tamlamaları konu anlatımı yazımızda niteleme ve belirtme sıfatı( sayı sıfatı, soru sıfatı, belgisiz sıfat, işaret sıfatı), sıfatlarda yapı, sıfatlarda pekiştirme, sıfatlarda küçültme, adlaşmış sıfat ve sıfat tamlaması ele alınmıştır. Sıfat ve Sıfat Tamlamaları konu anlatımı yazımızı okuduktan sonra yine önemli TYT konularından olan;
- Sözcükte Anlam Olayları
- Söz Öbeklerinde Anlam,
- İsim ve İsim Tamlamaları Konu Anlatımı
- Zamir (Adıl) Detaylı Konu Anlatımı, konu anlatımı yazılarını okumanızı tavsiye ediyoruz.
ÖNEMLİ!! Değerli okurlarımız, konunun daha iyi anlaşılması açısından yazının içinde online test paylaşımı yaptık. Bir sonraki başlığa geçerken konuların daha iyi kavranması için soruları çözelim.
Sıfat ve Sıfat Tamlaması
Konu Anlatımı
SIFAT (ÖN AD)
İsmi niteleyen ve belirten kelimelere sıfat denir.
Sıfatlar genellikle isimlerden önce gelir.
Aşağıdaki örnekleri inceleyelim.
Yuvarlak masa Zeki öğrenci
Sıfat: Yuvarlak Sıfat: Zeki
İsim :Masa İsim: Öğrenci
Sıfatlar, niteleme ve belirtme sıfatı olmak üzere ikiye ayrılır.Aşağıdaki tabloyu inceleyebilirsiniz.
A.Niteleme Sıfatı
Bir ismin durumunu,rengini ve biçimini niteleyen kelimelere niteleme sıfatı denir.Niteleme sıfatları, nasıl sorusuna cevap verir.
Yakışıklı çocuk Sevimli bebek
Beyaz pencere Kırmızı araba
Dikdörtgen televizyon Yuvarlak sıra
Uyarı:İsme sorulan nasıl sorusunun cevabı sıfat, fiillere sorulan nasıl sorusunun cevabı zarftır.
Örnek1: Kırmızı kitap : Kitap kelimesi isim olduğu için kırmızı kelimesi sıfattır.
Örnek2: Yavaş yürüyordu. Yürü- kelimesi fiil olduğu için yavaş kelimesi fiildir.
Dikkat ederseniz iki örnekte de nasıl sorusunu sorduk.Birinci örnekte nasıl sorusunu isme sorduğumuz için sıfat oldu , ikinci örnekte nasıl sorusuna fiile sorduğumuz için zarf oldu.
UYARI! Pekiştirme, küçültme ve unvan sıfatları niteleme sıfatının içeriğinde yer alır.
Aşağıdaki açıklamaları ve örnekleri inceleyelim.
-Pekiştirme Sıfatı: Masmavi ev, Yepyeni araba , Sapasağlam telefon
-Küçültme Sıfatı: -cık, -msı, -cık, -mtrak , -rak ekleriyle yapılır.Yeşilimsi kazak , Minicik eller , Büyükçe ev , ufarak öykü.
-Unvan Sıfatı: Sıfatlar normalde isimlerden önce gelir ancak unvan sıfatları isimden sonra gelebilir. Hasan Bey , Öğretmen Mehmet , Hacer Hanım , Bakkal Faruk ..
UYARI! ‘Bir’ sözcüğü ‘aynı’ anlamında kullanılırsa niteleme sıfatı olur.
Örnek: Annesi ve babası bir boydaydı.
Örnek: Seninle bir boyda ablam var.
Aşağıdaki testi çözelim!
B. Belirtme Sıfatı
1.İşaret Sıfatı
İsimleri işaret yoluyla belirten sıfatlara işaret sıfatı denir.
İşaret sıfatları, isme sorulan hangi sorusuna cevap verir.
Bu çocuk Böyle kişiler Beriki ev
Şu araba Şöyle roman Öteki apartman
O televizyon Öyle deneme
2.Sayı Sıfatları
İsimleri sayı yönünden belirten sıfatlardır. İsimlerin miktarını, sayısını belirtir.
Sayı sıfatları; asıl sayı sıfatı,kesir sayı sıfatı,üleştirme sayı sıfatı, kesir sayı sıfatı ve topluluk sayı sıfatı olmak üzere beşe ayrılır.
a.Asıl Sayı Sıfatı
İsimlerin sayılarını kesin olarak belirtir.
İsme ‘kaç’ sorusu sorularak bulunur.
-Beş kişi
-Üç kilo
-Dört gün
b. Kesir Sayı Sıfatı
İsimlerin bütününün kaçta kaçı olduğunu gösteren sıfatlardır.
-Yüzde iki ihtimal
-Çeyrek ekmek
-Yarım ekmek
c.Sıra Sayı Sıfatı
İsimlerin sırasını bildiren sıfatlardır.’Kaçıncı’ sorusu sorularak bulunur.
-İkinci çocuk
-İlk ders
–Son gün
d.Üleştirme Sayı Sıfatı
İsimlerin bölüştürüldüğünü belirten sıfatlardır.’Kaçar’ sorusu sorularak bulunur.
Altışar elma onar sıra
Beşer kişi
Uyarı!
Üleştirme sayı sıfatları hiçbir zaman rakamla yazılmaz.Yazılırsa yazım yanlışlığı yapılmış olur.
5’er kişi (Yanlış)
Beşer kişi (Doğru)
e.Topluluk Sayı Sıfatı
‘z’ ekiyle yapılır.
–Üçüz çocuk
–Dördüz oğlak
–İkiz bebek
3.Belgisiz Sıfat
İsimlerin belirsizliklerini belirten sıfatlardır.
– ‘Bazı, birkaç, hiçbir, bütün, tüm, başka, her, herhangi, az, çok, fazla, falan, çoğu, birtakım ‘ gibi belirsizlik bildiren sözcükler, ismin önüne geldiği zaman belgisiz sıfat olur.
–Aşağıdaki örnekleri inceleyelim.
-Bazı çocuklar
–Birkaç kişi
–Başka insanlar
–Çoğu gün
–Biraz ekmek
Uyarı: Belgisiz sıfatlar, ek alarak ismin yerine geçerse belgisiz zamir olur.
Örnek:Bazıları , bundan hiç hoşnut değil.
Hiçbiri , yarışmaya katılmadı.
Uyarı: ‘Bir’ sözcüğü niteleme sıfatından önce gelirse sayı sıfatı , niteleme sıfatından sonra gelirse belgisiz sıfat olur.
-Bir güzel çocuk (Sayı Sıfatı)
-Güzel bir çocuk (Belgisiz Sıfat)
4.Soru Sıfatı
İsimlerin önüne gelerek isimleri soru yönüyle belirten kelimelere soru sıfatı denir.
Hangi çocuk sınavdan iyi aldı?
Kaç kişi gelecek?
Ne tür kitapları seversiniz?
Yarışmayı kaçıncı sırada bitirdi.
Aşağıdaki testi çözelim!
Adlaşmış Sıfat
-Sıfat tamlamasında isim düşürülürse adlaşmış sıfat olur.
Örnek:
-Seni seven kişiyi , her zaman korumalısın.
Seven(Sıfat) kişiyi(İsim) Seveni (Adlaşmış Sıfat)
Seni seveni, her zaman korumalısın.
–Aşağıdaki çocuk yanıma geldi.
Aşağıdaki(Sıfat) çocuk(İsim) Aşağıdaki (Adlaşmış Sıfat)
Sıfat Tamlaması
Niteleme veya belirtme sıfatının olduğu yerde sıfat tamlaması vardır.
-Bu çocuk : Sıfat Tamlaması
-Mavi elbise: Sıfat Tamlaması
Bir sözcük hem niteleme hem belirtme sıfatı alabilir.
-Güzel bir çocuk
Niteleme Sıfatı: Güzel
Belirtme Sıfatı: Bir
Aşağıdaki testi çözelim!
Sıfatlarda Küçültme
Sıfatlarda küçültme ‘-cık, -ımsı, -çe, -mtrak, -cük’ ekleriyle yapılır.
Küçücük ev
Minicik el
Yeşilimsi kıyafet
Mavimtrak önlük
Genişçe ev
Sıfatlarda Pekiştirme
-Sıfat tamlamalarında sıfatın ilk ünlüsüne kadar ki hece alınır; ‘m,p,r,s’ ünsüzlerinden uygun olanı ile tamamlanır.
-Bembeyaz elbise
-Sapsarı çocuk
-Masmavi deniz
-kupkuru ekmek
-sapasağlam araba
-İkilemelerle pekiştirme yapılabilir.
-kara kara oğlan
-tatlı tatlı yemekler
-yalan yanlış sözler
-İkilemelerin arasına mi eki getirilerek yapılabilir.
-Güzel mi güzel çocuk
-İnce mi ince kız
-Şirin mi şirin oğlan
Sıfatlarda Yapı
a)Basit Sıfatlar
Yapım eki almamış sıfatlardır.
Kara çocuk
Sarı elbise
Bu kitap
Zengin adam
b)Türemiş Sıfatlar
Yapım eki almış sıfatlardır.
Tat-lı biber
Bit-kin çocuk
Yal(ı)n-ız adam
Göster-iş-li mekan
Soğu-k şehir
c)Birleşik Sıfatlar
En az iki sözcükten oluşan sıfatlardır.
a)Kaynaşmış Birleşik Sıfatlar
Açıkgöz çocuk Vurdumduymaz adam
Birtakım elbiseler Birkaç insan
Canciğer dost Pisboğaz delikanlı
Birçok kişi Eşsesli kelimeler
b.Kurallı Birleşik Sıfatlar
1-Sıfat Tamlamaların sonuna -lı , -lu , -sız , -suz ekleri getirilerek yapılır.
Örnekler:
Kırmızı elbise-li oğlan
Beş para-sız çocuk
Geniş oda-lı ev
Kısa boy-lu çocuk
2-Sıfat tamlamalarında sıfatla isim yer değiştirilir ve isme iyelik eki (-ı,-u,-sı,-su) getirilir.
Büyük Salon Salon-u büyük ev
Kırmızı Mont Mont-u kırmızı kız
Düşük çeneli Çene-si düşük oğlan
3-Takısız isim tamlamasına -lı ve -lu ekleri getirilerek yapılır.
Altın bilezik-li kadın
Demir kapı-lı ev
-İkilemelere -lı , -lu , -sız , -suz ekleri getirilerek yapılır.
Ev-siz bark-sız adam
İri-li ufak-lı taşlar
Tat-sız tuz-suz yemek
4-Ad durum ekleriyle yapılır.
Kulak-tan dolma sözler
Can-a yakın arkadaş
Dede-den kalma miras
ÖNEMLİ!! Değerli okurlarımız, konunun daha iyi anlaşılması açısından yazının sonunda online test paylaşımı yaptık. Konuların daha iyi kavranması için soruları mutlaka çözelim. Testimiz, toplam on sorudan oluşmaktadır. Testi çözdükten sonra gönder butonuna bastıktan sonra cevapları görebilirsiniz.
Sıfat ve Sıfat Tamlaması, Sıfatlarda Yapı Konu Anlatımı yazımız burada sona ermiştir.Sıfat ve Sıfat Tamlamaları konu anlatımı yazımızda, niteleme ve belirtme sıfatı( sayı sıfatı, soru sıfatı, belgisiz sıfat, işaret sıfatı), sıfatlarda yapı, sıfatlarda pekiştirme, sıfatlarda küçültme, adlaşmış sıfat ve sıfat tamlaması ele alınmıştır.Sıfat ve Sıfat Tamlamaları konu anlatımı yazımızı okuduktan sonra yine önemli TYT konularından olan; Sıfat ve Sıfat Tamlaması Konu Anlatımı yazımızı okuduktan sonra yine önemli TYT konularımızdan olan aşağıdaki konularımızı okuyabilirsiniz.
- Edat-Bağlaç ve Ünlem Kapsamlı Konu Anlatımı
- Fiilde Kip ve Anlam Kapsamlı Konu Anlatımı
- Fiilimsi Kapsamlı Konu Anlatımı
- Sözcükte Yapı Kapsamlı Konu Anlatımı
- Cümlenin Ögeleri Kapsamlı Konu Anlatımı
- Fiilde Çatı Kapsamlı Konu Anlatımı
- Cümle Çeşitleri Kapsamlı Konu Anlatımı konu anlatımı yazılarımızı da okumanızı tavsiye ediyoruz.
Sosyal medya hesaplarımızı ve mail adresimizi kullanarak bizi her platformda takip edebilir, bize görüşlerinizi, soru – sorun ve önerilerinizi iletebilirsiniz.
Bir sonraki yazımızda görüşmek üzere. İyi çalışmalar. 😎
Yasal Uyarı: Yayınlanan içeriğin ve diğer içeriklerin bütün fikri ve mülki hakları https://www.derssarayi.com/ ” a aittir. Kaynak gösterilse dahi içeriğin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan yazının bir bölümü, alıntılanan yazıya aktif link verilerek kullanılabilir.