Türkiye’nin Coğrafi Konumu Detaylı Konu Anlatımı

Ders Sarayının sizler için hazırladığı Türkiye’nin Coğrafi Konumu Detaylı Konu Anlatımı yazımıza hoş geldiniz. Türkiye’nin Coğrafi Konumu Detaylı Konu Anlatımı yazımız Türkiye’nin Coğrafi Konumu Detaylı Konu Anlatımı ile ilgili kapsamlı bilgi vermektedir.

Bu konuyu daha iyi kavrayabilmek için öncesinde Dünya’nın Şekli ve Sonuçları Detaylı Konu Anlatımı ve Coğrafi Konum Detaylı Konu Anlatımı yazılarını okumanızı tavsiye ederiz. Sitemizdeki diğer bütün Coğrafya konu anlatımı yazılarına buradan ulaşabilirsiniz. Keyifli okumalar. Haydi başlayalım.

Türkiye’nin Coğrafi Konumu
Detaylı Konu Anlatımı

Coğrafi konum; herhangi bir yerin dünya üzerinde yer aldığı konumu ifade eder. Matematik Konum (Mutlak Konum) ve Özel Konum (Göreceli Konum) olmak üzere ikiye ayrılır. Türkiye’nin Coğrafi Konumu işlenirken de iki başlık altında ele alınacaktır:

TÜRKİYE’NİN MATEMETİK KONUMUNUN (MUTLAK KONUM) SONUÇLARI

• Türkiye 36^o – 42^o kuzey paralelleri ile 26^o – 45^o doğu meridyenleri arasında Kuzey Yarım Kürede Orta Kuşakta ve Doğu yarısında yer alır.

Türkiye’nin orta kuşakta yer almasının sonuçları:

1. Dört mevsim belirgin olarak yaşanır.
2. Yatayda dik olarak duran bir cismin gölgesi hiçbir zaman sıfır olmaz.
3. Düz zeminlere güneş ışınları hiçbir zaman dik açıyla gelmez.
4. Batı rüzgarlarının etkisi altındadır.
5. Kışın yağışlar cephesel kökenlidir.
6. En doğusuyla en batısı arasında 19 boylam fark vardır. Bu durum 76 dakikalık yerel saat farkına yol açar. (45-26=19×4=76 dakika)
7. En kuzeyi ile en güneyi arasında 6 enlem fark vardır. Bundan dolayı en kuzeyi ile en güneyi arasında 666 km lik kuş uçuşu uzaklık vardır.  (42-36=6×111=666 km)
8. Türkiye II. ve III. saat dilimleri içinde yer alır.
9. Güneş ışınları hiçbir zaman yatay bir düzleme dik açıyla gelmez.
10. Bir cismin öğle vakti gölgesi daima kuzeyi gösterir.
11. Dağların yıl boyunca güney yamaçları Güneş’e dönük (bakı) durumdadır.
12. Buzul aşındırmasıyla meydana gelen kıyılar görülmez.

Türkiye’de Güneyden kuzeye gidildikçe;

1. Güneş ışınlarının geliş açısı küçülür
2. Cisimlerin gölge boyu uzar
3. Gece ile gündüz süresi arasındaki fark artar.
4. Sıcaklık azalır.
5. Deniz sularının sıcaklığı ve tuzluluk oranı azalır. (Akdeniz’in deniz suyu sıcaklığı ve tuzluluk oranı Ege, Marmara ve Karadeniz’den fazladır)
6. Bitkilerin sıcaklık ve ışık isteği azalır.
7. Ekvator’dan uzaklaşılır.
8. Dönencelerden uzaklaşılır.
9. Güneş ışınlarının atmosferde kat ettiği yol ve atmosferdeki tutulma oranı artar.
10. Tan (Güneş’in doğuşu) ve gurup (Güneş’in batışı) süreleri uzar.
11. Çizgisel hız azalır.
12. Yer çekimi artar.
13. Tarım ürünlerinin olgunlaşma süreleri kuzeye gidildikçe uzar.
14. Meridyenler arasındaki mesafe kuzeye doğru gidildikçe azalır.
15. Paralel uzunlukların kuzeye doğru gidildikçe kısalır.
16. Kutup Yıldızı’nın görünüm açısı kuzeye doğru gidildikçe artar.
17. Kalıcı kar alt sınırı kuzeye doğru gidildikçe deniz seviyesine yaklaşır.
18. Orman üst sınırı kuzeye doğru gidildikçe azalır.

TÜRKİYE’NİN ÖZEL KONUMUNUN (GÖRECELİ KONUM) SONUÇLARI

Asya, Avrupa ve Afrika kıt’alarından oluşan ve Dünya Adası olarak isimlendirilen kara parçaları arasında menteşe durumundadır.

Doğu ile batıyı, kuzey ile güneyi birbirine bağlar.

Tarihin ilk dönemlerinden beri önemli ticaret yolları üzerinde bulunmuştur (Baharat Yolu – İpek Yolu gibi). Dolayısıyla bu önemi halen devam ettirmektedir.

Tarih boyunca önemli göçlerin, akınların ve savaşların yapıldığı bir yerdir.

Farklı jeolojik zamanlara ait arazi yapısı nedeniyle madenler bakımından oldukça çeşitlilik gösterir.

Üç tarafı denizlerle çevrili yarımada durumundadır.

Karadeniz’i Akdeniz’e bağlayan İstanbul ve Çanakkale Boğazları’na sahiptir.

Ekonomik, kültürel ve siyasal yönlerden çok farklı ülkelerle komşudur.

Dünya petrollerinin yarıdan fazlasının çıkarıldığı Ortadoğu ve Hazar Denizi ülkelerine komşudur.

Yüzey şekilleri çeşitli ve engebeli arazi fazladır.

Yükselti ve yer şekilleri nedeni ile aynı anda dört mevsimi yaşar.

Farklı kültürlerin kurulduğu, Dünya’nın en eski kültür hazinelerine sahiptir.

TÜRKİYE’NİN ÖZEL KONUMUNUN (GÖRECELİ KONUM) SONUÇLARI ŞÖYLE DEVAM EDER

Türkiye, Alp-Himalaya kıvrım dağları kuşağı üzerinde yer alan bir ülkedir.

Bunun sonucunda;

Genç oluşumlu bir ülkedir.

Eğim ve engebesi fazladır.

Ortalama yükseltisi fazladır.

Akarsular denge profillerine ulaşamamışlardır. Akarsuların hidroelektrik enerji potansiyelleri oldukça fazladır (özellikle Doğu Anadolu Bölgesi’nde). Bunlara ek olarak;

• Dağların uzanışı doğu-batı yönündedir.
• Deprem riski fazladır.
• Jeotermal enerji potansiyeli yüksektir.
• Dağlar doğu batı yönünde uzandığı için Kuzey-Güney yönlü ulaşım zordur.

• Üç tarafı denizlerle çevrili, yer şekilleri bakımından zengin iki yarımada üzerinde bulunur (Trakya ve Anadolu). Bunun sonucunda;
• İklim çeşitliliğini etkiler,
• Tarım ürünleri çeşitliliğini etkiler,
• Toprak çeşitliliğini etkiler,
• Balıkçılık faaliyetlerini etkiler,
• Turizm faaliyetlerini etkiler,
• Ulaşımı ve ülke savunmasını etkiler.

• Ortalama yükseltisi oldukça fazladır (1132 m) ve batıdan doğuya doğru gittikçe yükselti artar. Bu durum sonucunda;
• Sıcaklık değerleri batıdan doğuya gittikçe azalır,
• Karasallık batıdan doğuya gittikçe artar,
• Sıcaklık farkı doğuya doğru artar,
• Kar yağışı ve karın yerde kalma süresi doğuya doğru artar,
• Tarım ürünlerinin hasatı doğuya doğru gecikir,
• Don olayı doğuya doğru artar.

• Gerçek alanı (814,578 km kare) ile izdüşümü alanı (779,452 km kare) arasındaki fark fazladır. Bunun nedeni engebeli ve yüksek olmasından kaynaklanır.
• Zengin yeraltı kaynaklarına sahiptir.

Türkiye özel konumu sayesinde birçok uluslar arası kuruluşa üyedir. (NATO, Avrupa Konseyi, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı ve İslam Konferansı Birliği)