Ders Sarayının sizler için hazırlamış olduğu “Türkiye Tarihi Konu Anlatımı” yazısına hoş geldiniz. “Türkiye Tarihi Konu Anlatımı“ yazımızda Türkiye Tarihi konusunu kapsamlı şekilde ele aldık. İlgili yazımızda Türkiye Selçuklu Devleti, Saltuklular, Artuklular, Mengücekler, Danişmentliler ve Çaka Beyliği‘nin siyasi ve kültürel hayatlarını ayrıca Anadolu Beylikler Dönemi ve Haçlı Seferleri ‘ni detaylı bir şekilde anlatılmıştır. Bu yazıyı daha iyi anlayabilmeniz için bir önceki konu anlatımı yazımız olan Türk İslam Tarihi yazımızı da okumanızı tavsiye ederiz.

Türkiye Tarihi Konu Anlatımı yazısı dışında sitemizdeki konu anlatımı yazılarımızdan;  “Atatürkçülük ve Atatürk İlkeleri Konu Anlatımı”, ” Türk İnkılabı”, ” Kurtuluş Savaşında Cepheler“, “Kurtuluş Savaşı Milli Mücadeleye Hazırlık Dönemi”,  “ Mondros Ateşkes Antlaşması ve Cemiyetler ”, “20. Yüzyıl Başlarında Osmanlı Devleti Konu Anlatımı” “En Uzun Yüzyıl Kapsamlı Konu Anlatımı”, yazılarımızı da okumanızı tavsiye ederiz.

“Türkiye Tarihi Konu Anlatımı” yazısında, Anadolu’da kurulan Danişmentoğulları, Saltukoğulları, Artukoğulları, Mengücekoğulları, Çaka Beyliği (Beylikler dönemi) ve Türkiye Selçuklu Devleti ‘nin siyasi, ekonomik, askeri ve kültürel özelliklerinden bahsedeceğiz. “Türkiye tarihi konu anlatımı” yazısından en iyi şekilde faydalanmanızı diliyoruz. Haydi başlayalım.

TYT Tarih
Türkiye Tarihi Konu Anlatımı

TÜRKİYE ADI İLK NE ZAMAN KULLANILDI?

“Türkiye Tarihi Konu Anlatımı“ yazımıza Türkiye adı ilk defa ne zaman kullanıldı sorusuyla başlayalım.

 Asya ile Avrupa’nın neredeyse hepsini içine alan coğrafi bölgeye Avrasya denir. Bu Avrasya bölgesi Türklerin, Moğolların, Slavların ve Çinlilerin yaşadığı alan olarak kabul edilmektedir.

Türkiye kelimesi ilk defa, VI. yüzyılda Bizans kaynaklarında “Orta Asya” bölgesi için kullanmıştır.

 Bizans kaynaklarına göre, Volga’dan, Orta Avrupa’ya kadar olan bölgeye 9. ve 10. yüzyıllarda Türkiye ismi verilmiştir.

Mısır ve Suriye’ye 11. ve 13. yüzyıllarda Türkiye denmiştir. 13. yüzyıldan itibaren ise Anadolu topraklarına “Türkiye” denilmeye başlanmıştır.

TÜRKİYE TARİHİ

“Türkiye Tarihi Konu Anlatımı“ yazımıza Anadolu’ya yapılan ilk akınlardan bahsederek başlayalım.

Türkiye’ye ilk Türk akınları İskitler tarafından yapıldı. Bu Türk akınlarını Hun, Sibir ve Abbasi Devleti’ndeki Türk komutanların yaptıkları akınlar takip etti. Ancak yapılan bu akınlar yerleşme amacı taşımıyordu. Anadolu’yu yerleşmek amacıyla gelen ilk Türkler Oğuzlar’dır.

Oğuzların Anadolu’ya akınları Çağrı Bey tarafından başladı. Sultanı Tuğrul Bey, komutanlarından bazılarını Anadolu’ya akınlara gönderdi. Tuğrul Bey’in Oğuzları Anadolu’ya yönlendirmesinin nedeni:

• Ekonomik sıkıntılardan ve otlak sıkıntılarından doğabilecek huzursuzlukları engellemek,
• Yeni otlaklar ve verimli topraklara sahip olmak,
• Halkını ekonomik yönden rahatlatmak,
• Siyasi egemenlik sahasını genişletmekti.

Anadolu’ya Türk akınlarının başlaması, Bizans üslerinin ele geçirilmesi, Anadolu’nun fethinin sistemli bir politika haline gelmiş olması, Selçukluların Anadolu’yu Oğuzlara yurt edindirmek istemeleri ve Anadolu’nun stratejik önemi Selçuklularla Bizans’ı Malazgirt‘te karşı karşıya getirdi. Bu savaşı bir önceki yazımızda okuyabilirsiniz.

Malazgirt savaşında Selçuklular Bizans’ı yenilgiye uğrattı. Malazgirt Zaferi Türkiye tarihi açısından bir dönüm noktası oldu.

Bizans’ın Anadolu’daki etkisi yok edildi. Türklere Anadolu’nun kapıları açıldı. Türklerde Anadolu’yu yurt edinmeye başladı.. Kısa sürede Anadolu Türk vatanı haline geldi.

Anadolu’da birçok devlet kuruldu. Suriye ve Anadolu’yu kaybetmesi Bizans’ı zor durumda bıraktı. Avrupa Bizans’ın yardımına koştu. Haçlı Seferleri düzenlendi.

Alparslan Anadolu’nun fethine katılan komutanlarına “Fetih edilen yer Fetih eden komutanındır” sözünü söyleyerek Anadolu’nun fethini hızlandırdı. Buna uygun olarak Malazgirt Savaşından sonra Anadolu’nun dört bir tarafında Türk Beylikleri kuruldu. Malazgirt Savaşından sonra kurulan bu beyliklere “I. Dönem Türk Beylikleri” adı verilir.

TÜRKİYE TARİHİ -İLK TÜRK ANADOLU BEYLİKLERİ (1. Beylikler Dönemi )

“Türkiye Tarihi Konu Anlatımı“ yazımıza Anadolu’da Malazgirt savaşından sonra kurulan Türk beyliklerinden devam edeceğiz.

A) SALTUKLULAR (1071-1202)

Erzurum ve civarında, Ebu Kasım Saltuk tarafından kuruldu.

Haçlılar ve Gürcülerle savaşarak Türkiye’de İslamiyeti korumuşlardır.

Anadolu’da kurulan ilk Türk beyliğidir. Beylikler dönemi ‘nin ilk beyliğidir.

Kale Camii, Mama Hatun Türbesi, Tepsi Minare, Üç Kümbetler, ve Ulu Camii önemli eserlerindendir.

Rükneddin Süleyman şah zamanında Anadolu Selçuklu Devleti tarafından ortadan kaldırılmışlardır.

B) DANİŞMENTLİLER (1072-1178)

” Beylikler dönemi “nin önemli bir beyliği de Danişmentlilerdir. Alparslan’ın komutanlarından Danişmendoğlu Ahmet Gazi tarafından Sivas, Niksar, Tokat çevresinde kuruldu.

Ermenilerin yaşadığı Kilikya’yı hâkimiyetlerine alan Danişmendoğulları, Malatya’yı ele geçirerek sınırlarını iyice genişletmişlerdir. En güçlü dönemlerini ise Danişmendoğlu Emir Gazi döneminde yaşamışlardır.

Anadolu’ya saldırıya geçen Haçlılara karşı Türkiye Selçuklu Devleti ile askeri ittifak yapmışlar ve haçlılarla mücadele etmişlerdir.  Aynı zamanda Ermeni ve Bizanslılarla savaşmışlardır.

Anadolu’daki ilk medrese olan Yağbasan Medresesi (Tokat/Niksar) Danişmentliler tarafından yapılmıştır.

Danişmentname önemli eserlerindendir.

ll. Kılıçaslan zamanında Anadolu Selçuklu Devleti tarafından ortadan kaldırılmışlardır.

C) MENGÜCEKLER (1072-1228)

Kurucusu Mengücek Gazi’dir.

Erzincan’da kurulmuşlardır.

Erzincan, Kemah ve Divriği bölgelerine hakim olmuşlardır.

Rumlarla ve Gürcülerle mücadele etmişlerdir.

Danişmetli hâkimiyeti girip, Anadolu Selçukluları tarafından yıkıldılar.

Mengücekliler zamanında Erzincan , Kemah ve Divriği tarım, ticaret ve sanayi açısından gelişmiş, bilimin gelişmesine de önem verildiğinden bu şehirler birer kültür merkezi haline gelmiştir.

Divriği’de Darüşşifa ile birlikte külliye olarak yaptırılan “Ulu Cami” dönemin en önemli eseridir. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası UNESCO tarafından 1985 yılında “Dünya Miras Listesi’ne” alınmıştır.

Türkiye’den seçilen diğer Dünya miras listesi için tıklayınız.

 D) ARTUKLULAR (1102-1409)

Artuk Bey tarafından Diyarbakır’da kuruldular. Sonraları; Harput, Hasankeyf, Mardin Artukluları olarak 3’e ayrıldılar.

Haçlılarla mücadele etmişlerdir.

Diyarbakır Ulu Camii, Diyarbakır surları, Hasankeyf, Malabadi Köprüsü Beylikler dönemi önemli eserlerlerindendir.

Robotik çalışmaların kurucusu sayılan ünlü bilim adamı El Cezeri;   Artuklular döneminde yaşamıştır.

Hasankeyf kolu, Eyyubiler tarafından, Mardin kolu Karakoyunlular tarafından, Harput kolu Anadolu Selçukluları tarafından yıkılmıştır.

E) ÇAKA BEYLİĞİ (1081-1093)

“Türkiye Tarihi Konu Anlatımı“ yazımızdaki önemli bir beylik de Çaka Beyliği’dir.

Çaka Bey tarafından İzmir çevresinde kurulmuşlardır.

Çaka Bey ilk Türk denizci beyidir.

Çaka beyliği ise ilk Türk Denizci devletidir.

Bizans’a yönelik akınlarda görev yapan Çaka Bey, bu akınlar sırasında esir düşmüş, bir süre Bizans’ta esaret hayatı sürmüştür.

 Bizans’ta bulunduğu dönemlerde denizcilik sanatını öğrenen Çaka Bey, Bizans’tan kaçıp İzmir’e gelmiş, İzmir ve çevresini ele geçirerek burada kendi beyliğini kurmuştur. İzmir’de bir tersane kurarak ilk Türk donanmasını kurmuş ve Bizans’a karşı fetih hareketlerinde bulunmuştur. Midilli, Rodos, Sakız ve İstanköy adalarını ele geçirmiştir.

Çaka Bey’i damadı I.Kılıçarslan öldürtmüştür.

Çaka Beyin öldürülmesi üzerine bu beylik yıkılmış, toprakları ise Bizans’ın eline geçmiştir.

F) DİLMAÇOĞULLARI (1085-1394)

Bitlis’te kuruldu.

Haçlılara karşı mücadele etti.

Akkoyunlular tarafından yıkıldı.

G) İNALOĞULLARI (1098-1183)

Diyarbakır’da kuruldu.

 Haçlılara karşı Anadolu’yu savundu.

Eyyubiler tarafından yıkıldı.

 H) ÇUBUKOĞULLARI (1085-1213)

Harput merkez olmak üzere kuruldu.

Artuklular tarafından yıkıldı.

I) SÖKMENLİLER (AHLATŞAHLAR) (1110-1207)

Ahlat ve Van Gölü civarında kuruldu.

 Eyyubiler tarafından yıkıldı.

 İ) TANRIVERMİŞOĞULLARI (1081-1093)

Efes bölgesinde kuruldu.

Bizans tarafından yıkıldı.

J) İNANÇOĞULLARI (1261 – 1368)

Lâdik (Denizli) çevresinde hüküm sürmüşlerdir.

“Türkiye Tarihi Konu Anlatımı“ yazımızabu beyliklerimizin ortak özelliklerinden devam edelim.

TÜRKİYE TARİHİ-İLK TÜRK BEYLİKLERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ ( Beylikler dönemi )

• Anadolu’nun fethedilmesini sağladılar.
• Malazgirt Savaşı ile başlayan günümüze kadar gelen “Türkiye Tarihi”ni başlattılar.
• Anadolu’nun Türkleşmesini sağladılar.
• Anadolu’daki şehirleri imar edip birçok mimari eser bıraktılar.
• Yerleşim yerlerine Türkçe isimler verdiler.
• Anadolu’da Türk – İslâm kültürünün yayılmasını sağladılar.
• Haçlılarla mücadele edip İslamiyet’i korudular.
• Anadolu’nun güvenli haline gelmesini sağladılar.
• Anadolu’nun ticaretini geliştirdiler.
• Bütün beylikler kurucularının adını almıştır.

TÜRKİYE TARİHİ – TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİ (1077-1308)

” Beylikler dönemi “nin ardından “Türkiye Tarihi Konu Anlatımı “yazımıza Türkiye Selçuklu Devleti ’nden devam edeceğiz. Şimdi kuruluşundan yıkılışına kadar bu dönemi inceleyelim.

 Süleyman Şah

Kutalmışoğlu Süleyman Şah, Konya ve çevresini Bizans’tan alıp İznik merkezli devletini kurdu.

 Bu başarısından dolayı, Melikşah ve Abbasi halifesi tarafından hükümdar ilan edildi. Böylece Anadolu Selçuklu Devleti resmen kuruldu.

Süleyman Şah, Marmara kıyıları ve Kocaeli Yarımadası’nı ele geçirdi. Boğaz’ın Anadolu yakasını kontrol altına aldı. Bizans’ı vergiye bağladı. Adana ve Antakya’yı alarak Doğu’da genişleme siyaseti izledi.

Suriye Selçuklu Sultanı Tutuş, Süleyman Şah’ı öldürttü. Böylece  Anadolu Selçuklu Devleti’nde fetret süreci yaşandı.

I.Kılıçarslan

Bizans’ın kışkırtmasıyla kayınpederi Çaka Bey’i öldürdü.

Haçlılara karşı başarılı savaşlar yaptı. Haçlı tehlikesine karşı devletin merkezini Konya’ya taşıdı.  

I.Mesud

Bir süre devlet Danişment himayesinde kaldı.

Danişmentoğullarında çıkan taht kavgasından faydalanıp Türkiye Selçuklularını yeniden Anadolu’ya hakim kıldı. Haçlılarla mücadele etti.

II.Kılıç Arslan

Anadolu birliğini sağlama çalışmaları yaptı.

 Danişmenoğullarına son verdi. Bizans’la saldırmazlık anlaşması yaptı. Fakat, anlaşmayı bozarak harekete geçen Bizans, Miryokefalon Savaşı’nda ağır bir yenilgiye uğratıldı (1176).

Miryokefalon Savaşı’yla Anadolu kesin olarak Türk yurdu haline geldi. Bizans’ın Anadolu’yu tekrar ele geçirme ümitleri yok oldu. “Türkiye Tarihi konu anlatımı” açısından dönüm noktası olan savaşlardandır.

II.Kılıç Arslan döneminde devlet yükselme sürecine girdi.

ll. Kılıç Arslan, Türk devlet geleneğine göre ülkesini 11 oğlu arasında paylaştırdı. Kendisi de Konya’ya yerleşti. Bu durum devletin parçalanmasını hızlandırdı.

 I. Gıyaseddin Keyhüsrev

Antalya’yı alarak bir ticaret limanı haline getirdi. Denizcilik alanında Türkiye Selçuklularını önemli bir yere getirdi.

I.İzzeddin Keykavus

Sinop’u alarak bir ticaret limanı haline getirdi. Kıbrıs’la ticari ilişkileri geliştirdi.

I.Alaeddin Keykubad

Moğol tehlikesi karşısında bazı tedbirler aldı. Önemli şehirlerin surlarını onardı.

Erzincan’ı alarak Mengüceklilere son verdi. Kırım’a donanma gönderdi.

Harzemşahların Moğollarla mücadele halinde olması Türkiye Selçuklularının işine geliyordu. Fakat, Harzemşah’ın Anadolu’da ilerlemesi ilişkileri bozdu. “Yassı Çemen“ denen yerde yapılan savaşı Türkiye Selçukluları kazandı. (1230).

Harzemşah Devleti zayıfladı ve daha sonra Moğollar tarafından yıkıldı. Harzemşahların yıkılmasıyla, Anadolu ile Moğollar arasındaki tampon bölge ortadan kalktı.

Türkiye Selçukluları I.Alaeddin Keykubad döneminde en parlak dönemini yaşadı.

Kösedağ Savaşı

“Türkiye Tarihi Konu Anlatımı” yazımıza bu dönem için dönüm noktası olan Kösedağ savaşı ile devam edeceğiz.

Alaaddin Keykubat’tan sonra yerine oğlu  genç hükümdar II.Giyaseddin Keyhüsrev geçti.

Bu dönemde yönetimde Sadettin Köpek etkili oldu. Baba İshak, Türkmen gruplarının bozuk ekonomilerini kullanarak dini nitelikli bir isyan çıkardı. İsyanın zor bir şekilde bastırılması Selçuklu güçsüzlüğünü ortaya çıkardı ve Moğalları harekete geçirdi.

Moğollar Anadolu’yu istilaya başladılar. Kösedağ Savaşı’nda Selçuklu ordusu ağır bir yenilgi aldı (1243). Selçuklu yıkılma sürecine girdi. Anadolu’da Moğol hâkimiyeti süreci başladı. Anadolu Türk siyasi birliği bozuldu. Anadolu ekonomisi ve ticareti büyük bir zarar gördü.

Kösedağ Savaşı’nın Sonuçları ve Önemi

• Anadolu Moğol istilası altına girmiş, yakılıp yıkılmıştır.
• Türkiye Selçuklu Devleti Moğollara bağlandı ve ağır vergilerle ezilmiştir.
• Türkiye Selçuklu Devleti sultanları Moğolların kuklası durumuna düşmüş, sık sık taht değişikliğine neden olmuştur.
• Anadolu Türk birliği bozulmuş, çeşitli beylikler kurulmuştur.
• Ticaret yollarının önemini kaybetmesi ve ürünlerin toplanamaması nedeniyle Anadolu’da kıtlık yaşandı.
• Moğollar yarım yüzyıl Anadolu’nun kaynaklarını kullanmışlardır.
• Türkiye Selçuklu Devleti ‘ne bağlı olan Ermeniler ve Trabzon Rum İmparatorluğu ayrılarak Moğollara bağlandılar.
• Selçuklu Devleti parçalanma ve yıkılma sürecine girdi.
• Moğolların önünden kaçan Türkmenlerin Anadolu’ya gelerek Anadolu’nun Türkleşmesini hızlandırdı.
• “Türkiye Tarihi Konu Anlatımı“ yazımıza Selçukluların yıkılma sebeplerinden devam ediyoruz.

TÜRKİYE SELÇUKLU DEVLETİ ’NİN YIKILIŞI

Sebepleri :

• Anadolu’nun Moğol istilasına uğraması,
• Türkiye Selçuklu Devleti Merkezi otoritesinin bozulması,
• Anadolu’daki bağımsız beyliklerin olumsuz davranışları,
• Haçlı seferlerinin Türkiye Selçuklu Devleti üzerindeki olumsuz sonuçları,
• Ticaret ve sanat merkezi şehirlerin yakılıp yıkılması,
• Türkiye Selçuklu Devleti yöneticilerinin taht kavgaları,
• Bağlı beyliklerin merkezden kopup bağımsız davranması,
• Baba İshak isyanı etkili olmuştur.

Moğol İstilası sonrası Anadolu, uzun yıllar karışıklık ve taht mücadeleleri içinde kaldı. Moğollar, taht mücadelelerine müdahale ederek istedikleri kişiyi tahta geçirdiler. Türkiye Selçuklu Sultanları Moğolların elinde kukla durumuna düştüler ve bu durum yıkılışlarına kadar sürdü.

1262-1277 yılları arasında vezirlik yapan Muineddin Süleyman Pervane, devlet yönetiminde etkili olduğu bir dönemde, Mısır ve Suriye’ye egemen olan Memluk Sultanı Baybars’ı Anadolu’ya davet etti.

Sultan Baybars, Suriye’ye giren Moğol ordusunu Aynı Calud Savaşı’nda tarihte ilk kez yendi.

Bu otorite boşluğunda İçel bölgesindeki Türkmenlerin başında bulunun Karamanoğlu Mehmet Bey, Konya’yı işgal ederek yanında bulunan Selçuklu şehzadesi Siyavuş’u tahta oturttu.

Toplanan divanda Türkçe’yi resmi dil olarak kabul etti. Bu olay “Türkiye tarihi” içinde Türkçenin ilk defa resmi dil ilan edilmesidir.

1308’de son Türkiye Selçuklu Devleti Sultanı III. Mesut ölünce, devlet tamamen yıkılmış, bu tarihten sonra Anadolu toprakları İlhanlı Devleti’ne bağlı valiler tarafından yönetilmeye başlanmıştır.

HAÇLI SEFERLERİ (1096 – 1270)

“Türkiye Tarihi Konu Anlatımı “ yazımıza,  bu döneme damga vuran Haçlı Seferleri ‘nden devam edeceğiz.

HAÇLI SEFERLERİ ’NİN SEBEPLERİ

• Avrupa’nın, doğunun zenginliğini ele geçirmek istemesi (ekonomik),
• Batıya doğru hızla ilerleyen Türk – İslam dünyasını durdurmak (siyasi),
• Hristiyanlar için kutsal Kudüs şehrini Müslümanlardan almak (dini),
• Kluni Tarikatı’nın Hristiyan halkı kışkırtması (dini),
• Kandırılmış, aldatılmış yoksul Hristiyan halkın zengin topraklarda umut arayışı (ekonomik),
• Türk dünyası karşısında yenik düşen Bizans’ın Avrupa’dan yardım istemesi (siyasi),
• Avrupa’daki kralların ve feodal beylerin siyasi güçlerini artırabilme düşüncesi (siyasi).

I. HAÇLI SEFERİ (1096 – 1099)

Papa II. Urban ve Piyer Lermit  bütün Hristiyan dünyasına çağrıda bulundu.

Anadolu’ya giren Haçlı kuvvetleriyle, Anadolu Selçuklu Sultanı I. Kılıçarslan arasında Eskişehir yakınlarında bir savaş yapıldı. Savaşta yenilen olan Anadolu Selçukluları başkenti Konya’ya taşıdı.

Haçlılar Antakya’yı alıp, Kudüs’e girdi. 1099’da Kudüs’ü Fatımilerden aldılar.

Haçlılar bu ilk seferlerinde Kudüs, Antakya, Urfa, Nablus, Sur gibi şehirleri ele geçirerek buralarda kontluklar kurdular. Böylece Haçlı Seferleri ‘nden ilki başarıya ulaştı.

II. HAÇLI SEFERİ (1147 – 1149)

II. Haçlı Seferi  Musul Atabeyi İmameddin Zengi’nin Urfa kontluğunu ele geçirmesi üzerine düzenlendi.

Papa’nın çağrısı üzerine Alman İmparatoru III. Konrad ve Fransa kralı VII. Lui ayrı yönlerden Anadolu üzerine sefere çıktılar. Böylece ilk defa Avrupa kralları da bu seferlere katıldı.

II. Haçlı ordusu Anadolu Selçuklu hükümdarı I. Mesut tarafından bozguna uğratıldı.

III. HAÇLI SEFERİ (1189 – 1192)

Seferi başlatan Eyyubi hükümdarı Selahaddin Eyyubi’nin 1187 Hıttın Savaşı’yla Kudüs’ü Hristiyanlardan almasıdır.

Bu sefere Avrupalı Krallar da katıldı.

Alman imparatoru Frederik Barbaros karadan, İngiliz Kralı Arslan Yürekli Rişard ve Fransa Kralı Filip Ogüst denizden hareket ettiler.

Haçlılar bu seferlerinde de başarısız oldular.

IV. HAÇLI SEFERİ (1200 – 1204)

Selahaddin Eyyubi’nin haçlılardan Suriye’yi alması ve Yafa Kontluğu’na da son vermesi üzerine 4. Haçlı seferi İtalya’dan gelen bir grupla devam etti.

Bu dönemde ise Bizans’ta taht kavgaları yaşanıyordu. Bizans’taki bu karışık durumdan yararlanan Haçlılar İstanbul’u işgal etti. Haçlılar İstanbul’u ele geçirip burada bir Latin İmparatorluğunu kurdular.

İstanbul’dan kaçmak zorunda kalan Bizans ailesi İznik ve Trabzon Rum İmparatorluklarını kurdular. Bu durum IV. Haçlı Seferinin amacı dışında gerçekleştiğinin göstergesidir.

HAÇLI SEFERLERİ’NİN SONUÇLARI

• Haçlı Seferleri sonucu kilise ve din adamlarına duyulan güven azalmıştır.(Dini )
• Avrupalılar kendilerinden daha ileri olan İslam medeniyetini yakından tanımışlardır. (Kültürel)
• Senyor ve şovalyelerin geç dönmeleri veya hiç dönmemeleri ile feodalite rejimi sarsılmış, merkezi krallıklar güçlenmeye başlamıştır.(Siyasi)
• Barutun ateşli silahlarda kullanılması, derebeyliği zayıflatmıştır.(Siyasi)
• Pozitif bilimlerin tanınmasıyla beraber Skolastik düşünce zayıflamıştır.(Kültürel)
• Haçlı Seferleri sonucu Akdeniz limanları (Venedik, Cenova, Napoli, Marsilya gibi) ve Akdeniz ticareti önem kazanmıştır.(Ekonomik)
• İpek ve Baharat yolları önem kazanmıştır.(Ekonomik)
• Venedik ve Ceneviz gibi İtalyan şehir devletleri Akdeniz ticaretini ele geçirerek zenginleşmişlerdir.(Ekonomik)
• Papa’nın İtalyan bankerlerinden sefer ihtiyaçları karşılamak amacıyla, maddi destek alması bankacılığı geliştirmiştir.(Ekonomik)
• İslam dünyasındaki teknik buluşlar (kâğıt, matbaa, pusula, barut, dokuma, cam, deri işleme, vs.) Avrupa’ya taşınmıştır.(Kültürel)
• Avrupa’da kültürel hayat canlanmış, Rönesans, Reform ve Coğrafi Keşifler’e zemin hazırlamıştır.(Kültürel)
• Mimari ve süsleme gibi sanat dallarında doğu üslubu etkileri görülmüştür.(Kültürel)
• Bazı Müslüman bilginlerin eserleri (İbni Sina, Farabi) ve Antikite eserleri (Eskiçağ Yunan ve Roma eserleri) Avrupa’ya taşınmıştır.(Kültürel)
• Haçlı Seferleri sonundaAnadolu. Suriye, Filistin, İstanbul gibi bölgeler harap olmuştur.(Sosyal)
• Haçlı Seferleri sonunda Türklerin İslam dünyası içindeki prestiji artmıştır.(Siyasi)
• Avrupa’da kültür hayatı canlanmaya başlamıştır(Kültürel).

Türk ve İslâm Dünyası Bakımından Sonuçlar

• Anadolu’nun harap olmasına yol açmış ve Anadolu siyasi birliği bozulmuştur.
•  Türklerin Anadolu’da ilerlemeleri durmuş, Batıya yönelişleri de gecikmiştir.
•  Marmara Bölgesi, Batı Anadolu ve Akdeniz’in batı kısmı Selçukluların elinden çıkmıştır.
•  Anadolu Selçuklu Devleti, Danişment Beyliği, Zengiler Atabeyliği, Eyyubi Devleti ve Memlüklü Devleti İslam ülkelerini Hıristiyanlara karşı korumuş ve Hıristiyanlığın Ortadoğu’da yayılışını engellemişlerdir.
•  İslam dünyası üzerine yapılan Haçlı Seferleri ‘ne karşı koyan, İslam dünyasını Haçlı tehlikesinden koruyan Türkler olmuştur. Bunun sonucunda da Türklerin İslam dünyasındaki önemi artmıştır. Haçlı Seferleri ilerleyen yüzyıllarda da devam etmiştir.

TÜRKİYE TARİHİ – ANADOLU’DA İKİNCİ BEYLİKLER DÖNEMİ

“Türkiye Tarihi Konu Anlatımı “ yazımıza,  Anadolu’da kurulan “II. Dönem beyliklerden” devam edeceğiz.

Türkiye Selçukluları, kuruluşundan itibaren sınırlarında düzenli bir uç teşkilatı kurmuştu. Her ucun başında bir uç beyi bulunurdu. Bunlar yarı bağımsız hareket etmekteydi.

Uç bölgeleri, güneyde Ermenilere ve Kıbrıs Krallığı’na, kuzeyde Rumlara, batıda ise Bizans’a karşı kurulmuştu.

Uç bölgelerinin her birine bir vali veya komutan tayin ediliyordu. Kösedağ Savaşı’ndan sonra Anadolu Moğol egemenliğine girince bu uç beyleri bulundukları yerlerde birçok beylik kurdular. Selçuklulardaki otorite zayıflığından yararlanarak bağımsızlıklarını ilan ettiler.

Kösedağ Savaşı’ndan sonra kurulan II. Dönem Türk beyliklerini şu şekilde sıralayabiliriz:

 Karamanoğulları:

Konya ve Darende yöresinde kuruldu. Kendilerini Türkiye Selçuklularının varisi kabul ederek Osmanlılarla rekabete giriştiler. Osmanlı’yı en fazla uğraştıran beylik haline geldiler. Karaman ülkesi Fatih tarafından Osmanlı topraklarına katıldı.

Germiyanoğulları: 

Kütahya ve Eskişehir yöresinde kuruldu. II. Murat döneminde vasiyet yoluyla Osmanlı’ya kaldı.

Karesioğulları:

Çanakkale civarında kuruldu. Bizans’a karşı bir donanma Orhan Bey tarafından Osmanlı topraklarına katıldı. Osmanlıların ilk ele geçirdiği beyliktir.

 Hamidoğulları:

Isparta ve Eğirdir dolaylarında kuruldu. II. Murat döneminde Osmanlı’ya katıldı.

Aydınoğulları:

Aydın ve İzmir yöresinde kuruldu. Donanma kurarak Ege Adaları’na sefer düzenledi. II. Murat döneminde Osmanlı’ya katıldı. Denizci bir beyliktir.

Saruhanoğulları:

Manisa ve çevresinde kuruldu. I. Mehmet döneminde Osmanlı’ya katıldı. Denizci bir beyliktir.

Menteşeoğulları:

Muğla ve çevresinde kuruldu. II. Murat döneminde Osmanlı’ya katıldı. Denizci bir beyliktir.

Candaroğulları:

Kastamonu ve Sinop çevresinde kuruldu. Fatih tarafından yıkıldı. Denizci bir beyliktir.

Eretna Devleti:

Sivas, Ankara, Kayseri civarında kuruldu. Eretna valisi Kadı Burhaneddin tarafından yıkıldı.

Kadı Burhanettinoğulları:

Eretna Beyliği yerine Kayseri civarında kuruldu. Yıldırım Bâyezid döneminde Osmanlı topraklarına katıldı.

 Dulkadiroğulları:

Maraş, Elbistan civarında kuruldu. Yavuz Sultan Selim, Turnadağ Savaşı‘yla beyliğe son verdi.

 Ramazanoğulları:

Adana ve çevresinde kuruldu. I. Ahmet döneminde Osmanlı’ya bağlandı.

Görüldüğü üzere Anadolu’da kurulan II. dönem beylikleri (Beylikler Dönemi )Osmanlı hâkimiyetine girmiş böylece Anadolu Türk siyasi birliği Osmanlı Devleti tarafından sağlanmıştır.

Bu üniteyle ilgili ayrıca buradan bilgi alabilirsiniz.

Ders Sarayının sizler için hazırlamış olduğu ”Türkiye Tarihi Konu Anlatımı” yazımızın sonuna geldik, bu yazının devamı olan olan “Türkiye Tarihi 2 – Kültür ve Medeniyet Konu Anlatımı” yazımızı okumanız konu bütünlüğü açısından çok faydalı olacaktır.

Bunun dışında sitemizde “Avrupa Ve Osmanlı Devleti 18. Yüzyıl”, “Arayış Yılları Kapsamlı Konu Anlatımı”, “ Dünya Gücü Osmanlı Devleti ”, “Osmanlı Kültür ve Medeniyeti Konu Anlatımı” ve “Beylikten Devlete Osmanlı Siyaseti Konu Anlatımı gibi TYT ve AYT’de size destek sağlayacak konu anlatım yazılarımızı okuyabilirsiniz. Sitemizdeki diğer bütün derslerin içeriklerine buradan ulaşabilirsiniz.

---